وجه تسمیه محله های سراب

✍پنج نقطه

💎قسمت اول

در مصوبات فرهنگستان زبان و ادب فارسی، که معادل هایی برای واژه های وارداتی که به علل مختلف از زبانهای دیگر وارد زبان فارسی شده اند ساخته میشودگاه و بیگاه معادل هایی ناهماهنگ و غیر همگون از لحاظ فرهنگی یا از جهت هجایی(زیبایی شناسی تلفظش) درست میشود که اقبالی بین‌مردم پیدا نکرده و اندک اندک فراموش میشوند و زین میان نیز گاه‌موجبات طنز و تمسخر نیز قرار میگیرند!
خود عالمان فرهنگستان معترف هستند که عموم مردم بصورت طبیعی در طول زمان معادل هایی بسیار زیبا و همگون، چه از لحاظ معنا و ساختار و چه زیباشناسی هجا و تلفظ و چه تطبیق تصویری لغت با واژه ابداعی و و…
پیدا کرده و درست میکنند که بصورت کاملا آزاد و اختیاری بین عموم مردم جریان یافته و متدوال میشود که نباید ( و نمیشود) آنها را تغییر داد!
معادلهایی چون سگدست(از لوازم جانبی خودرو) پیچ گوشتی و یخچال و انبر دست و دور برگردان و بسیاری دیگری چون اینها…ازین دست هستند!
این مقدمه را ازان لحاظ گفتم تا با تعمیم و قیاسی مستنبط ،به اصالت نامگذاری ها و وجوه تسمیه عموم‌مردم که بر محلات و مناطق مختلف شهرها و روستاها خود نهاده اند برسم!
که این نام‌گذاریها،
انتخاب طبیعی
دست نخورده و بکر
منشعب از تاریخ
منطبق بر مکاسب و شغل ها
و خصوصیات و وجوه جغرافیای
ساختارهای تصویری مترسم بر لغات
و قس علی هذا.
بوده است
زین‌میان شهر ما سراب نیز دارای مناطق و محلات مختلف هست که خود مردم این‌منطقه بصورت طبیعی و بکر و با اوصافی که شمرده شد به این تسمیه های زیبا رسیده اند
نمونه هایی از این دست:

🔻محله (منطقه ) قره داغ سراب،
منطقه قره داغ سراب از مناطق قدیمی شهر سراب هست که‌گویا(منشعب از روایات شفاهی که نیاز با تحقیق در صحت و سقمش هست) در زمانهای بسیار قدیم از قسمت های قره داغ اهر و ارسباران و این حوالی به این‌منطقه مهاجرت کرده و ساکن شده اند

🔻محله (=منطقه) شورا خانه(شوراخانا)
این محله از مناطق بسیار قدیمی سراب هست که محل تجمع افراد متنفذ و صاحب‌نام سرابی به عنوان شورای شهر آن زمانها برای تصمیم گیری های احتمالی و رفع اختلافات و صلح و و و بوده است و وجه تسمیه اش از همین شورا بوده است یعنی محل و خانه شور و مشورت!
این‌منطقه مثلا محل سکونت طایفه ی بسیار بزرگ حاج میرزا هست که شامل چند خانواده مانند جعفری ها، شقاقی ها و جدایی ها و چندی دیگر …. هست و به نام این طایفه در همان محل، “کوچه و مسجدی” نیز وجود دارد!

🔻محله بولبول آباد(بلبل آباد)
وجه تسمیه اش گویا بخاطر بافت درختان بسیار بلند و متراکم بید تبربزی و چند نوع درخت دیگر (سووید آغاجی) درین مناطق بوده است که به همین علت محل لانه گزینی و جفت یابی قناری ها و بلبل از تیره های مختلف (ساری کوینح/ساری بولبول/گوت آتان بولبول)بوده است که شکارچیان و زنده گیران این پرنده در مناطق خاصی در آنجا رفت آمد داشته و تله میگذاشتند
و شاید هم عشاق قدیم سراب به یاد معشوقشان به آنجا رفته همنوا با بلبلان عاشق نوای تصنیف (ماهنی)”ساری بولبول” را سر میدادند:
بهارین گولشن چاغیندا ن یاتیبسان ساری بولبول
اون بیرآی شیون ائدرسن بو بیر آئیی زاری بولبول…
اوخو منن دیله گلسین خوش نغمه سین ائله گلسین
یاریم‌گوله‌گوله گلسین‌من چالاندا سازی بولبول….
(نقل از حافظه/احتمال خبط و خطا)

🔻محله قره کولوح
کول در زبان ترکی آذربایجانی به معنای خاکستر است
محله ی قره کولوک یا کولوح در اطراف مسجد جامع سراب بود و گویا در زمانهای بسیار دور که این مسجد آتشکده ی زرتشت ها بوده است و بر روی آن ساخته شده است خاکستر این آتشکده و بافت پیرامونیش از جمله خانه هاو به آنجا انتقال داده میشده و در طول زمان تپیه و تل مانندی درست کرده بود که به “قره کولوح: معروف شده بود

سالاخانا(سلاخ خانه)
حال چه اصل و وجه این کلمه از “سلاخ آمده باشد یا از فعل “سالاماخ” که در ترکی به معنای آویزان کردن(چون هنگام تکه کردن گوشت حیوان آن را از جایی آویزان کرده و اقدام به پوست کنی و تکه تکه کردن اجزایش می کنند) هست آمده باشد
این‌منطقه محل کشتارگاه شهر سراب بوده است و در مناطق انتهایی “شورا خانا” بوده است

🔻 گیرده چیمن
این‌منطقه طبق روایت قدیمیها منطقه ای باتلاق مانند بوده است که محل تجمع آب های فصلی بوده و در مناطقی از سال پر از غوغای پرندگان مهاجر میشده است وجود نیزارهای زیاد در اطراف و چمن زار های بسیار وسیع که به صورت قبه قبه مانند و متراکم روییده بودند وجه تسمیه این منطقه رابصورت مآخوذ طبیعی توسط مردم
“گیرده چیمن” کرده بود

🔻شازدا کوچه سی
گویا این‌محله محل اسکان خانواده ی یکی از شاهزادگان قاجار بوده است و به همین نام‌نیز مسجدی به نام “شازدا مسجیدی” در آنجا قرار دارد به خانوادهای “بهمنی” در سراب قدیم “شازدا اووی” گفته میشد.