ضرورت تهیه و تدوین طرح راهبردی توسعه گردشگری شهرستان سراب
- شناسه خبر: 54913
- تاریخ و زمان ارسال: 3 آبان 1397 ساعت 13:55
- بازدید : 143 views
- نویسنده: modir
به گزارش صدای سراب, حمید فصیحی طی یادداشتی نوشت:
رشد و توسعه صنعت گردشگری در ایران به عنوان یکی از راهکارهای مهم در رهایی از اقتصاد تک محصولی مبتنی بر نفت و کمک به توزیع عادلانه درآمدها در کشور است که باید بیش از پیش مورد توجه سیاستگزاران و برنامهریزان قرار گیرد. امروزه فعالیتهای گردشگری، به عنوان بخش چهارم فعالیتهای انسان پس از کشاورزی، صنعت و خدمات محسوب میشود و کارشناسان پیشبینی میکنند که این صنعت در سال ۲۰۲۰ به منزله سودآورترین صنعت جهان تبدیل گردد. توسعه گردشگری در گرو شناخت دقیق قطبهای گردشگری، زیرساختهای موجود و ارائه برنامه مطلوب براساس پتانسیلها و محدودیتهاست. در این راستا، مجمع جهانی اقتصاد[۱] هر دوسال یک بار گزارشی را با موضوع رقابتپذیری صنعت گردشگری و سفر[۲] منتشر میکند و شاخصهای گردشگری رقابتی را در ۴ بعد شامل توانمندسازی محیط (آمادگی محیطی)، سیاستهای سفر و گردشگری (شرایط و چارچوب قانونی گردشگری)، زیرساختها و منابع طبیعی و فرهنگی بر میشمارد و به این مهم اشاره میکند که حرکت به سوی توسعه گردشگری پایدار و رقابتی در گرو برنامهریزی هدفمند و ایجاد زیرساختهای مربوطه است.
شهرستان سراب با داشتن جاذبههای فراوران توریستی و واقع شدن در شاهراه اتصال استانهای شمال غربی به استانهای شمالی، به منزله یکی از مناطق مهم و مستعد گردشگری استان آذربایجانشرقی مطرح است؛ اما به لحاظ توانها و زیرساختهای توسعه گردشگری در وضعیت مناسبی قرار ندارد این درحالیست که رونق صنعت گردشگری پایدار وابسته به ایجاد زیرساختهای مناسب است که این امر طی یک برنامهریزی بلند مدت محقق میگردد.
برطبق تقسیمبندی سازمان جهانی جهانگردی[۳] فعالیتهای گردشگری را میتوان به دستههای توریسم درمانی، فرهنگی، طبیعی، تجاری، ورزشی، روستایی، مذهبی و آموزشی تقسیم کرد که بهتر است ظرفیتهای شهرستان سراب طبق این تقسیمبندی تبیین گردد. شهرستان سراب به دلیل داشتن آب گرمهای معدنی در دل ارتفاعات رشته کوههای بزقوش، مناطق نمونه گردشگری از جمله آغمیون- سهزاب، اسبفروشان، اردها و روستاهای مستعد گردشگری از جمله روستاهای جلده باخان، شالقون، شیرجین و غیره میتواند در گردشگری طبیعی و محیطی(اکوتوریسم) نقش مهمی ایفا کند؛ همچنین این شهرستان با داشتن آثار تاریخی– فرهنگی از جمله سنگ نوشتهی اورارتویی واقع در روستای رازلیق، امامزاده بزرگ سراب، مسجد جامع سراب، مسجد اسنق و همچنین موزه مردمشناسی عشایر آذربایجان میتواند پذیرای خیل عظیمی از گردشگران عبوری از شهرستان سراب باشد؛ علاوه بر موراد اشاره شده گردشگری روستایی نیز یکی از مهمترین شاخههای گردشگری است که میتواند در رسیدن به توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی موثر واقع شود. بررسیهای میدانی نشان میدهد که شرایط اقلیمی و فرهنگی و اجتماعی و بافت روستاهای شهرستان از جذابترین گونههای گردشگری روستایی است که در صورت توجه بیشتر میتواند در صنعت توریسم شهرستان نقشآفرین باشد. از لحاظ گردشگری ورزشی شهرستان سراب به دلیل واقع شدن در مناطق کوهستانی و دامنههای کوههای سبلان و بزقوش، موقعیت بسیار مناسب برای فراهم آوردن امکانات توریسم ورزشی دارد؛ با توجه به وجود برفهای سنگین در اتفاعات شهرستان میتوان رسته ها و زیرساختهای ورزشی و تفریحی متناسب با این پتانسیل را در شهرستان سراب ایجاد کرد. جذب توریسم از طریق دانشگاهها و مراکز آموزشی با فراهم کردن امکانات آموزشی و زیرساختهای آن و حتی ایجاد پردیسهای دانشگاهی میتواند سالانه دانشجویان زیادی را علیالخصوص در رشتههای علوم پزشکی جذب کند و توریسم آموزش–علمی را در این شهرستان رونق دهد. از لحاظ توریسم تجاری، میتوان به ظرفیتهای موجود در تولید و عرضه لبنیات و فرآوردههای دامی، صنایع دستی و فرش و گلیم شهرستان اشاره کرد که با برنامهریزی مناسب، رونق این نوع گردشگری هم دست یافتنیست. با عنایت به این تقسیمبندی و ظرفیت های مورد اشاره شده، پایه گردشگری شهرستان سراب میتواند در بخشهای توریسم طبیعی ، تاریخی- فرهنگی، روستایی، ورزشی، آموزشی-علمی و تجاری تعریف شود و متناسب با آن اقدام به برنامهریزیهای کوتاهمدت و بلندمدت نمود.
بیشک در مسیر توسعه گردشگری شهرستان سراب به مانند اکثرا مناطق مستعد کشور، موانعی برسر راه وجود دارد که شناخت و برنامهریزی در جهت رفع آنها میتواند راهگشای مسیرکند توسعه گردشگری شهرستان باشد. ضعف سیاستگذاری و برنامهریزی های راهبردی و دراز مدت گردشگری در سطح استان، عدم شناخت و درک ارزشهای نهفته در صنعت گردشگری، صنایع دستی و میراث فرهنگی و مداخلات غیرمسئولانه و غالبا مخرب، عدم باور مدیران استانی و بعضا محلی به پتانسیلهای گرشگری شهرستان، ضعف اطلاعرسانی، تبلیغات و برندسازی محیطی، ضعف تمایل و مشارکت بخش خصوصی به منظور سرمایهگذاری در حوزه گردشگری و حمایت ناکافی قانونی، کمبود تشکلهای مردم نهاد و نیز ضعف در حمایت و جلب مشارکت مردمی و تشکلهای غیردولتی در توسعه صنعت گردشگری، پایین بودن کیفیت ارائه خدمات و محصولات و کالاهای تولیدی در انطباق با استانداردهای ملی و بینالمللی، تخصیص محدود بودجه و سرمایهگذاریهای دولتی در امر گردشگری، ضعف در ایجاد زیرساختهای مناسب و کمبود یا پایین بودن کیفیت مراکز اقامتی، تفریحی و خدماتی از مهمترین موانع توسعه گردشگری در شهرستان سراب است که از بین بردن یا کم کردن آنها، همت همه بازیگران ذینفع و ذینفوذ در امر گردشگری را در سطح ملی و منطقهای میطلبد.
با جمعبندی مطالب بیان شده و با توجه به اهمیت صنعت گردشگری و وجود ظرفیتها و پتانسیلهای گردشگری در شهرستان سراب، در قدم اول تهیه و تدوین طرح راهبردی توسعه گردشگری شهرستان سراب لازم و ضروری بهنظر میرسد. تهیه طرح راهبردی توسعه گردشگری شهرستان سراب، اساسیترین و ابتداییترین اقدامی است که باید از سوی مسئولان شهرستان در اولویتکاری قرار گیرد و ضرورت تهیه و تخصیص منابع آن در شورای برنامهریزی شهرستان و شورای برنامهریزی و توسعه استان به جد پیگیر و عملیاتی شود. یقینا مشارکت همه بازیگران در سطح شهرستان، علیالخصوص دستگاههای اجرایی شهرستان، شهرداریها، دهیاریها، فعالان بخش خصوصی، تعاونی و جامعه میزبان چه در مرحله تهیه طرح و چه در مرحله عملیاتی کردن آن با هدف اثربخشی هرچه بهتر و موثرتر، ضروریست.
تهیه این طرح کمک میکند در کنار شناخت عمیق و دقیق از نقاط قوت و ضعفهای موجود و فرصت،ها و تهدیدات پیش رو شهرستان در حوزه گردشگری، چشم انداز، اهداف و راهبردهای توسعه گردشگری شهرستان، برنامههای اجرایی و بستههای سرمایهگذای را برای سالهای پیش رو ترسیم و تعریف کرد و متناسب با آن وظایف دستگاههای اجرایی دولتی و عمومی، فعلان بخش خصوصی، سرمایهگذارن و جامعه میزبان گردشگران را مشخص کرد. در آخر در راستای توسعه گردشگری در شهرستان سراب موارد ذیل به صورت فهرستوار پیشنهاد میگردد:
- با استناد به جزء ۱ بند الف ماده ۲۷ قاون برنامه ششم توسعه با موضوع تدوین برنامه توسعه اقتصادی و اشتغالزایی روستایی، ضرورت دارد در تهیه برنامه مذکور برای روستاهای هدف شهرستان سراب، به ظرفیت گردشگری این روستاها توجه ویژه ای شود.
- با عنایت به قانون ایجاد اشتغال پایدار مناطق روستایی و عشایری با استفاده از منابع صندوق توسعه ملی (مصوب ۳۱/۵/۱۳۹۶ مجلس شورای اسلامی ) ضروریست در تسهیلات ارائه شده به آن شهرستان، به بخش گردشگری توجه ویژه ای شود.
- لزوم نظارت نمایندگان محترم مجلس بر اجرای قوانین مربوط به گردشگری در قانون برنامه ششم توسعه (مواد ۹۸، ۹۹ و ۱۰۰) و تسریع در تصویب و ابلاغ آیین نامهها و دستورالعملهای مربوطه (آییننامه اجرایی بند الف ماده ۱۰۰ قانون برنامه ششم توسعه) به منظور صیانت از میراث فرهنگی و حمایت از صنایع دستی و تشویق توسعه گردشگری
- لزوم توجه به تقویت گردشگری شهرستان سراب در چارچوب جهتگیریهای سند آمایش استان آذربایجانشرقی
- لزوم توجه به تقویت گردشگری در طرحهای توسعه و عمران شهرستان(طرح جامع، طرحهای هادی روستایی)
- تشکیل گروه گردشگری در دانشگاههای آزاد و سراسری مستقر در سطح شهرستان و جذب و تربیت دانشجو با هدف تربیت نیروهای متخصص در زمینه گردشگری
- تبلیغات و برندسازی در زمینه پتانسیلها و جاذبههای گردشگری شهرستان
- آموزش و فرهنگسازی نحوهی تعامل صحیح جامعه میزبان با گردشگران
- حمایت از تشکلهای صنفی و تخصصی و مردم نهاد با هدف جلب مشارکت آنها
- بسترسازی حضور موثر فعالان بخش خصوصی در سرمایهگذاری و توسعه زیرساختهای گردشگری در قالب قراردادهای مشارکت عمومی و خصوصی
حمید فصیحی (کارشناس ارشد برنامه ریزی و مدیریت شهری و منطقه ای)
۰۱/۰۸/۱۳۹۷
با احترام و ادب؛
بی شک مقوله گردشگری روستایی یکی از مهم ترین راهکار تحقق توسعه پایدار روستایی است. امروزه بیش از پیش کشورمان به توسعه اقتصاد از رهگذر گردشگری به طور عام و گردشگری روستایی بطور خاص نیازمند است تا بتواند به اقتصاد تاب آور دست یابد. این امر در مناطقی مثل شهرستان سراب با وجود مزیت نسبی و رقابتی آن شهرستان اهمیت دوچندان دارد. بدیهی است برای استفاده از این پتانسیل داشتن یک برنامه راهبردی امری است لازم و ضروری است که این محقق نکته بین بدان اشاره نموده اند. برای پژوهشگر ارزنده و کوشای آن سرزمین آرزوی توفیق داریم.
سلام، به موضوع مهمی پرداختن و یادداشت ایشون تلفیقی از مبانی گردشگری،گزارش های جهانی گردشگری، وضعیت گردشگری سراب در دو محور پتانسیل ها و مسایل و مشکلات و پیشنهاداتی از جنس قوانین و واقعیت های گردشگری است و جایی برای بحث وجود ندارد. مسولین شهرستان باید از توان علمی و اجرایی این جوان خوش فکر و خوش آتیه که هم اکنون در سازمان برنامه و بودجه کشور مشغول هستند و افتخاری برای سراب است، بی تفاوت عبور نکنند.